กรณีการไม่ดำเนินการติดตั้งมาตรวัดน้ำให้แก่ผู้ร้องเรียน ซึ่งชำระค่าธรรมเนียมในการติดตั้งประปาแล้ว

ผู้ร้องเรียนได้ไปยื่นคำขอใช้น้ำประปาที่จุดปฏิบัติการเพื่อบริการประชาชนของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เนื่องจากหน่วยงานแห่งหนึ่งได้โอนกิจการประปาบางส่วนในพื้นที่ให้แก่หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ต่อมา ผู้ร้องเรียนได้ชำระค่าธรรมเนียมในการติดตั้งประปาพร้อมมาตรวัดน้ำที่จุดปฏิบัติการดังกล่าว โดยชำระให้แก่บุคคลหนึ่ง และได้ออกใบเสร็จรับเงินชั่วคราวให้แก่ผู้ร้องเรียน หลังจากนั้นผู้ร้องเรียนได้ติดตามความคืบหน้า ในการติดตั้งมาตรวัดน้ำมาโดยตลอด แต่ไม่มีความคืบหน้าโดยผู้ร้องเรียนทราบแต่เพียงว่าบุคคลนั้น ไม่ได้ทำงานในหน่วยงานที่เกี่ยวข้องแล้ว

ต่อมา ผู้ร้องเรียนได้สอบถามไปยังหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ได้รับแจ้งว่า ผู้ร้องเรียนจะต้องยื่นคำขอใช้น้ำประปาและเอกสารหลักฐานใหม่ทั้งหมด รวมทั้งชำระค่าธรรมเนียมในการติดตั้งประปาพร้อมมาตรวัดน้ำด้วย เนื่องจากยังไม่ได้รับชำระค่าธรรมเนียมดังกล่าวจากผู้ร้องเรียนและไม่ได้มีส่วนเกี่ยวข้องใด ๆ กับบุคคลนั้น สำหรับค่าธรรมเนียมที่ผู้ร้องเรียนชำระไปแล้ว นั้น ให้ผู้ร้องเรียนติดต่อกับบุคคลนั้นโดยตรง

ผู้ตรวจการแผ่นดินได้พิจารณาข้อเท็จจริงและข้อกฎหมายที่เกี่ยวข้องแล้วเห็นว่า กรณีตาม คำร้องเรียนดังกล่าวเป็นกรณีที่ผู้ร้องเรียนขอให้ประสานไปยังหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้ดำเนินการติดตั้งมาตรวัดน้ำให้แก่ผู้ร้องเรียนซึ่งชำระค่าธรรมเนียมในการติดตั้งประปาตั้งแต่ปี ๒๕๖๔ ผ่านทางบุคคลซึ่งปฏิบัติหน้าที่ ณ จุดปฏิบัติการเพื่อบริการประชาชน โดยผู้ร้องเรียนไม่ต้องชำระค่าธรรมเนียมดังกล่าวอีก รวมทั้งไม่ต้องชำระค่าน้ำประปาย้อนหลังนับตั้งแต่มีการโอนกิจการประปาให้แก่หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง จนกระทั่งดำเนินการติดตั้งมาตรวัดน้ำให้แก่ผู้ร้องเรียนแล้วเสร็จ ซึ่งสำนักงานผู้ตรวจการแผ่นดินโดยได้รับมอบหมายจากผู้ตรวจการแผ่นดิน ได้ประสานทางโทรศัพท์ไปยังหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อหาแนวทางแก้ไขปัญหาดังกล่าว และจากการประสานงานทราบว่า ปัญหาดังกล่าวเกิดจากลูกจ้างรับเหมาช่วงที่มีการทุจริต ซึ่งหน่วยงานที่เกี่ยวข้องคงไม่อาจปฏิเสธความรับผิดชอบในกรณีดังกล่าวไปได้ เนื่องจากผู้ขอใช้น้ำประปาได้ชำระค่าธรรมเนียมดังกล่าวให้แก่เจ้าหน้าที่ซึ่งปฏิบัติหน้าที่ ณ จุดปฏิบัติการเพื่อบริการประชาชน ซึ่งเป็นหน่วยบริการของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้รับทราบถึงพฤติกรรมของบุคคลดังกล่าว ซึ่งมีการรับชำระค่าธรรมเนียมดังกล่าวมาก่อนหน้านี้ แต่กลับเพิกเฉยไม่ดำเนินการใด ๆ จนทำให้เกิดปัญหาการทุจริตขึ้นในองค์กรซึ่งเป็นการกระทำความผิดทางอาญาหลายกรรมในหลายฐานความผิด หน่วยงานที่เกี่ยวข้องแจ้งว่า จะดำเนินการแก้ไขปัญหาโดยเร็วต่อไป ต่อมาหน่วยงาน ที่เกี่ยวข้องได้ดำเนินการติดตั้งมาตรวัดน้ำให้แก่ผู้ร้องเรียนเรียบร้อยแล้ว โดยผู้ร้องเรียนไม่ต้องชำระค่าธรรมเนียมดังกล่าวอีก รวมทั้งไม่ต้องชำระค่าน้ำประปาย้อนหลังนับตั้งแต่มีการโอนกิจการประปาให้แก่หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง จนกระทั่งดำเนินการติดตั้งมาตรวัดน้ำให้แก่ผู้ร้องเรียนแล้วเสร็จ

กรณีนี้จึงเป็นกรณีที่ผู้ร้องเรียนได้รับการแก้ไขความเดือดร้อน หรือความไม่เป็นธรรมอย่างเหมาะสมแล้ว ตามมาตรา ๓๗ (๖) แห่งพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยผู้ตรวจการแผ่นดิน พ.ศ. ๒๕๖๐ อาศัยเหตุดังกล่าวข้างต้น ผู้ตรวจการแผ่นดินจึงวินิจฉัยยุติเรื่องร้องเรียนในเรื่องนี้ตามมาตรา ๓๗ วรรคสอง แห่งพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยผู้ตรวจการแผ่นดิน พ.ศ. ๒๕๖๐ โดยให้สำนักงานผู้ตรวจการแผ่นดินแจ้งผลการวินิจฉัยให้ผู้ร้องเรียนและหน่วยงานของรัฐที่เกี่ยวข้องทราบต่อไป

อย่างไรก็ดี เนื่องจากการเก็บเงินค่าธรรมเนียมในการติดตั้งประปาจากผู้ขอใช้น้ำประปาแล้ว ไม่นำส่งเงินดังกล่าวให้แก่หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง รวมทั้งการปลอมและใช้ใบเสร็จรับเงินชั่วคราวซึ่งมีตราสัญลักษณ์ของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพื่อเป็นหลักฐานในการรับชำระเงิน นั้น เป็นการกระทำความผิดตามกฎหมายอันทำให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องและประชาชนได้รับความเสียหาย รวมทั้งส่งผลกระทบต่อความเชื่อมั่นของประชาชนที่มีต่อหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง โดยเฉพาะอย่างยิ่งเป็นการกระทำของบุคคลซึ่งปฏิบัติหน้าที่ให้บริการ ณ จุดปฏิบัติการเพื่อบริการประชาชนของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ประกอบกับเพื่อเป็นการบรรเทาความเสียหายที่เกิดขึ้นจากการกระทำดังกล่าวทั้งที่ปรากฏแล้วและยังไม่ปรากฏ และป้องกันไม่ให้เกิดการกระทำความผิดในลักษณะดังกล่าวขึ้นอีก ผู้ตรวจการแผ่นดินจึงได้มีข้อเสนอแนะ ดังนี้

๑. ให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องดำเนินการตรวจสอบว่า นอกเหนือจากกรณีของผู้ร้องเรียนแล้วยังมีกรณีอื่นที่เกิดความเสียหายเนื่องจากการกระทำของบุคคลดังกล่าวในพื้นที่ความรับผิดชอบของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องใช้น้ำประปาเพื่อดำเนินการติดตั้งวางท่อประปาพร้อมด้วยมาตรวัดน้ำให้แก่ประชาชนดังกล่าวต่อไป

๒. ให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องดำเนินคดีตามกฎหมายกับบุคคลผู้เก็บเงินค่าธรรมเนียมในการติดตั้งประปาจากผู้ร้องเรียนและจากผู้ขอใช้น้ำประปารายอื่นซึ่งมีหลักฐานในการชำระเงินดังกล่าว รวมทั้งปลอมและใช้ใบเสร็จรับเงินชั่วคราวซึ่งมีตราสัญลักษณ์ของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเป็นหลักฐานในการชำระเงิน รวมทั้งเรียกร้องค่าเสียหายที่เกิดขึ้นจากการกระทำของบุคคลดังกล่าวด้วย

๓. ให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องประชาสัมพันธ์และติดป้ายประกาศให้ประชาชนผู้มาติดต่อที่
จุดปฏิบัติการเพื่อบริการประชาชนของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องทราบว่า หน่วยงานที่เกี่ยวข้องไม่รับชำระค่าธรรมเนียมในการติดตั้งประปาที่จุดบริการดังกล่าว และแจ้งช่องทางในการชำระค่าธรรมเนียมให้ประชาชนทราบ รวมทั้งระบุข้อมูลดังกล่าวในใบรับคำขอใช้น้ำประปา (หากมี) ด้วย